قلب در روایات
وَامْلاَ قُلُوبَنا بِالْعِلْمِ وَالْمَعْرِفَهِ؛ خدایا قلب های ما را از علم و معرفت پر کن.از سه مطلب باید بحث شود: ۱- قلب ۲- علم ۳-معرفت.
*قلب
در زبان روایات و قرآن، قلب که بیان شده مراد آن حقیقت روح است، البته گاهی از قلب صنوبری هم تعبیر شده است، لکن اکثر آیات و روایات که صحبت از قلب می کند، منظور همان حقیقت بشر است که روح هست و یکی از چیزهایی که قیامت از آن سؤال می شود، قلب است که آیه شریفه می فرماید:
«إِنَّ السَّمْعَ وَالْبَصَرَ وَالْفُؤَادَ کُلُّ أُولـئِکَ کَانَ عَنْهُ مَسْؤُولاً»، به درستی که گوش و چشم و دل ها مورد بازخواست هستند.
بنابراین معلوم می شود، این سه عضو خیلی مهم هستند و ما مجاز نیستیم هر چیزی را به دل و روح خود راه بدهیم و این قلب دو تا ورودی دارد، یکی چشم و دیگری گوش است که فرموده اند: اگر می خواهید قلب شما محفوظ بماند، دیدگان و گوش های خود را حفظ کنید.
همچنین حدیث نبوی (ص)می فرماید: «قلب کتاب چشم است»؛ یعنی آنچه چشم می بیند در قلب نقش می بندد و چیزهای خوب و بد وارد بر قلب می شود، «دل جایگاه حکمت است و گوش محل فرو رفتن مطالب به دل است.